Rau vụ đông: điểm mấu chốt bảo vệ trước lạnh, thiếu sáng, mưa và tuyết

Mở đầu
Mùa đông là giai đoạn then chốt với sản xuất rau. Trong điều kiện lạnh kéo dài, thiếu ánh sáng và mưa‑tuyết, cần có gói giải pháp phòng ngừa và quản lý đồng bộ để giữ năng suất, chất lượng.
Ứng phó lạnh kéo dài và thiếu sáng
1) Giống chịu lạnh, cây con khỏe — chọn giống chịu lạnh, ít sâu bệnh, đậu quả tốt; sau nảy mầm tiết chế nước/N để tránh cây vống.
2) Cách nhiệt và tích nhiệt; tăng nhiệt đất — chắn gió ngoài, phủ nhiều lớp trong; giữ > 10 cm giữa màng và tán; phủ tro trấu/tro thực vật/rơm để tăng nhiệt đất. Ngoài đồng tưới “nước chống rét” ngày nắng trước đợt lạnh, che luống thấp/chắn gió khi rét về.
3) Bổ sung ánh sáng khi thiếu — dùng đèn ~4 giờ/ngày; mở sớm/đậy muộn và vệ sinh màng; cắt tỉa/giàn/thoáng để giảm che.
4) Quản lý nước–đạm chặt chẽ — trong lạnh/thiếu sáng, thoát hơi nước thấp: tưới vừa phải, hạn chế đạm; khi héo, tưới ít vào ngày nắng + phân cân đối; phun brassinolide giúp tăng chịu rét.
5) Thoáng khí hạ ẩm; phòng bệnh — nhà màng phía bắc mở thoáng trưa nắng, dọn lá già/bệnh; ngoài đồng ẩm cao + thiếu sáng dễ botrytis, damping‑off, sclerotinia; phun thuốc trừ nấm độc thấp, lưu tồn thấp kịp thời.
Ứng phó mưa‑tuyết đóng băng
1) Theo dõi dự báo; cách nhiệt và sưởi — gia cố khung, vá màng; trước rét phủ chăn giữ nhiệt và dùng sưởi/đèn. Ngoài đồng phủ nilon/lưới; tháo dỡ dần khi thời tiết ổn định, ấm hơn.
2) Nâng chịu đựng; khống chế bệnh — trước đợt, phun KH₂PO₄ + canxi nitrat + glucose; vun gốc/bón hữu cơ quanh rễ. Lúc cực đoan dùng khói/bột; sau đó dọn cây chết/bệnh và phun nấm phổ rộng.
3) Dọn mương và tuyết; tiêu úng nhanh — xúc tuyết mái và xung quanh kịp thời; tải tuyết lớn có thể rạch màng giảm tải; sau đó nạo vét rãnh tránh úng.
4) Mở phủ từ từ tránh sốc lạnh/ánh sáng — sau rét/tuyết, mở chăn giữ nhiệt từng bước; héo thì đậy lại rồi mở tiếp khi hồi; phun nước/chiết tảo giúp hồi nhanh; trưa mở thoáng nhẹ xua sương ẩm.
5) Thu hoạch và gieo bù — thu sớm trước đợt; sau đợt thu nốt phần còn thương phẩm; thiệt hại nặng thì cày sớm, ấm lên gieo rau ngắn ngày (cải bẹ, xà lách, cải xanh, rau bina, tần ô).
Kết luận — kết hợp giống chịu lạnh, tăng cách nhiệt/ánh sáng, thông thoáng hợp lý và dinh dưỡng/bảo vệ khoa học sẽ giảm rủi ro mùa đông và giữ năng suất, chất lượng.
Published at: Jan 5, 2025 · Modified at: Oct 3, 2025