Phòng vệ và quản lý khoa học sản xuất rau trong các đợt rét đậm

Các đợt rét có thể tác động mạnh đến rau màu. Cần kế hoạch có hệ thống bao gồm gia cường, điều tiết nhiệt/ánh sáng, quản lý nước‑phân, bảo vệ thực vật và khôi phục sản xuất.

1) Gia cường và bảo trì công trình để tăng chịu rét

• Gia cường nhà màng: Với nhà cũ/khẩu độ lớn, bổ sung cột chống, sửa màng phủ, tăng khả năng chịu gió/tuyết. Khung biến dạng dùng ống thép/dây neo để ổn định.
• Cách nhiệt và chắn gió: Phủ chăn giữ nhiệt bên ngoài và rèm nhiều lớp bên trong; bịt kín mép màng; lắp chắn gió ở cửa và vùng trũng.
• Sưởi và chiếu bổ sung: Dùng lò khí nóng, điện trở, cáp đất để giữ nhiệt. Treo phim phản quang tường bắc, bổ sung LED khi thiếu sáng.
• Tăng nhiệt đất: Phủ tro trấu, tro thực vật, rơm để giảm thất thoát nhiệt, ấm vùng rễ. Ngoài đồng, phủ vải không dệt/ni‑lông/lưới để giảm hại sương.

2) Nước‑phân hợp lý để nâng sức chống chịu

• Xử lý lá chống rét: Trước rét phun brassinolide, chiết tảo hoặc KH₂PO₄ 0,3%. Bổ sung Mg, Zn, B hỗ trợ quang hợp và vách tế bào.
• Tưới trong lạnh: Tưới thận trọng tránh làm lạnh rễ. “Ba nên/ba không”: nắng tưới, âm u không; buổi sáng tưới, chiều không; lượng nhỏ, nhiều lần; không ngập. Khơi thông thoát nước vùng trũng.
• Tối ưu ánh sáng: Tỉa cành giảm che; vệ sinh màng; dùng đèn khi âm u kéo dài.

3) Dọn tuyết và tiêu thoát nước kịp thời giảm rủi ro đóng băng

• Tuyết trên công trình: “Vừa rơi vừa dọn” để tránh sập. Trực đêm để dọn tuyết mái. Tải quá nặng, rạch màng hạ tải khung.
• Đồng ruộng: Khơi rãnh bao, rãnh luống để thoát nước tuyết tan; đào sâu rãnh hoặc bơm khi cần.

4) Kiểm soát bệnh hại giữ cây khỏe

• Kiểm soát ẩm: Khi có thể, thông gió và dùng vật liệu hút ẩm (rơm, tro). Khó thông gió thì dùng thuốc xông/bột (chlorothalonil, lưu huỳnh) cho botrytis và sương mai.
• Giám sát và xử lý: Sau rét cây suy, dễ bùng bệnh thối nhũn, botrytis, sương mai. Phun thuốc trừ nấm phổ rộng, độc thấp (carbendazim, chlorothalonil) và dọn cây bị rét chết.

5) Khôi phục ánh sáng dần dần, tránh sốc quang

• Mở phủ từ từ: Trời nắng, mở chăn nhiệt theo từng bước. Cây héo thì đậy lại, hồi phục rồi mở tiếp.
• Quản lý ẩm không khí: Khi có nắng, thông gió nhẹ buổi trưa để tan sương, hạ ẩm. Phun 1% chiết tảo hoặc nước trưa để giảm thiếu nước tạm thời.
• Ngoài đồng: Sau băng tan, chưa gỡ phủ ngay; gỡ dần khi đất ấm và biên độ ngày‑đêm giảm.

6) Thu hoạch và gieo bù để giảm thiệt hại kinh tế

• Thu sớm cây đã chín: Trước rét thu hoạch để giảm tổn thất. Cây bị rét nhưng còn giá trị thương phẩm thì thu bán kịp thời.
• Xử lý cây bị rét: Nhổ bỏ cây hư hại nặng; hư hại nhẹ thì tỉa phần hỏng để kích thích phục hồi.
• Gieo bổ sung rau ngắn ngày: Khôi phục nhanh với cải bẹ, xà lách, cải xanh, rau bina, cúc tần ô… có tính chịu lạnh tốt.

Published at: Feb 2, 2025 · Modified at: Oct 3, 2025