Điểm kỹ thuật then chốt trong sản xuất cây con thuốc lá

I. Chọn vị trí vườn ươm và tiêu chuẩn luống

1. Yêu cầu vị trí

• Tránh: vườn rau, luống ươm cũ, đất luân canh thuốc lá liên tục, khu vực trước nhà/dưới tán cây (nguy cơ bệnh cao).
• Điều kiện lý tưởng:
  • Khuất gió, nhiều nắng; địa hình cao ráo (tránh úng)
  • Mặt đất phẳng, tầng đất dày (≥30 cm)
  • Gần ruộng, thuận tiện vận chuyển/quản lý
  • Có rãnh thoát nước xung quanh

2. Làm luống

• Kích thước: 10 m × 1 m; lối đi 0,5 m; ưu tiên hướng đông–tây.
• Làm đất:
  • Cày sâu 20 cm và khử trùng (formalin hoặc hơi bromua metyl)
  • Xới nhẹ, san phẳng; đảm bảo “ba rãnh” (rãnh luống, rãnh giữa, rãnh biên)
• Bể ươm nổi: lót màng đen chống tảo; mực nước 8–10 cm.

II. Chuẩn bị giá thể và nạp khay

1. Công thức (cho 10 m² luống tiêu chuẩn)

Công thức	Thành phần	Lượng	Xử lý
CT1	Đất màu + phân ủ hoai + phân gà	600 kg + 250 kg + 10 kg	Rây và trộn đều
CT2	Đất màu + NPK + xỉ lò rây	800 kg + 2,5 kg + 50 kg	Xỉ ≤ 3 mm
CT3	Đất màu + phân ủ hoai + NPK	600 kg + 250 kg + 2,0 kg	Cấm phân tươi

Lưu ý: nghiền/rây toàn bộ; phân gà/bã dầu phải ủ hoai hoàn toàn để tránh cháy cây.

2. Nạp khay

• Giá thể: hạt đều, giữ ẩm tốt (bóp vón, thả rơi vỡ vụn).
• Chuẩn:
  • Khay 288 lỗ: nạp đến cách miệng 5 mm; độ chặt trung bình (ấn nhẹ không lún).
  • Gieo ngay sau khi nạp để tránh “lỗ trống”.

III. Kỹ thuật gieo

1. Xử lý hạt

• Khử trùng: ngâm 10–15 phút trong 0,1% bạc nitrat hoặc 1% đồng sunfat; rửa sạch.
• Ngâm nảy mầm: ngâm 8–12 giờ ở 25–28°C; ủ 25°C đến khi rễ mầm dài bằng hạt (~5 ngày).

2. Gieo

• Hạt bọc gieo ẩm bề mặt:
  • Tưới đủ ẩm; khi có 2–3 mm nước bề mặt thì gieo → đợi bao hạt nứt → phủ 2 mm đất.
  • Nếu bao chưa nứt, phun sương thúc nứt.
• Gieo điểm chính xác:
  • 2–3 hạt/lỗ, cách 4–5 cm
  • ~1 gói/luống (quy cách chuẩn); gieo vãi cần trộn đều bằng tay.

3. Phủ màng giữ ấm

• Vòm: tre cao 40–45 cm, cách 50 cm; cố định bằng lưới/dây.
• Quản lý màng: phủ kín ngay sau gieo; khi 70% nảy mầm, mở hai đầu thông gió.

IV. Chăm sóc tỉ mỉ giai đoạn cây con

1. Kiểm soát nhiệt độ/độ ẩm

Giai đoạn	Nhiệt độ	Ẩm	Thông gió
Gieo → nảy mầm	25–28°C (đêm ≥ 12°C)	85%–90%	Đậy kín giữ ấm
Chữ thập nhỏ (2 lá)	≤ 35°C (tránh sốc nhiệt)	70%–80%	9:00–16:00 mở hai đầu
Chữ thập lớn (4 lá)	25–28°C	60%–70%	Kéo dài thông gió; trưa mở một bên
Lá dựng (7 lá)	25°C ngày / 15°C đêm	55%–65%	Thông gió cả ngày để luyện cây

Ứng phó thời tiết cực đoan:

• Nóng: che lưới (10:00–16:00), phun làm mát mái.
• Lạnh: màng kép (+4°C), than/khí nóng hỗ trợ sưởi.

2. Nước và phân bón

• Tưới:
  • Giai đoạn nảy mầm: phun sương hằng ngày (nếu không phủ màng)
  • Lá dựng: tưới rãnh khi cần; “khô trên, ẩm dưới”
  • Cây hoàn thiện: hạn chế nước để luyện cây
• Bón phân:
  • Phân lót đủ đến 3 lá thật; bón thúc NPK 5–10 g/m².
  • Với khay nổi, chia lần:
    • Chữ thập nhỏ: 50 ppm N
    • Chữ thập lớn: 100 ppm N
    • Trước trồng 15 ngày: ngừng bón để luyện cây

3. Tỉa và bấm lá

• Tỉa: ở 3/4/5 lá thật, 3 lần; khoảng cách cuối 6–8 cm.
• Bấm lá: bỏ lá vàng phía dưới, bấm bớt lá chức năng phía trên để kích thích rễ.

V. Quản lý dịch hại tổng hợp

1. Bệnh hại

Bệnh	Triệu chứng	Phòng trừ
Thán thư	Đốm nâu lá	Hỗn hợp Bordeaux 1:1:150 hoặc Zineb 50% 1:500 (4–5 lá)
Đổ ải	Thối nhũn gốc thân	Khử trùng luống + khống chế ẩm; tưới metalaxyl sớm
Tảo xanh	Màng xanh bề mặt	Phun đồng sunfat 0,015%–0,02% (không vượt 0,03%)

2. Côn trùng

• Sâu xám/dế dũi: bả độc (trichlorfon 90% 0,5 kg + 20 kg nước + 40 kg cám rang).
• Sên nhớt: rắc vôi buổi chiều hoặc dung dịch bã cải dầu 1:100.

VI. Tiêu chuẩn cây con khỏe và xử lý trước khi trồng

• Chỉ tiêu khỏe:
  • Cao thân 7 ± 0,5 cm; đường kính 0,7 cm
  • 8–10 lá thật, xanh đậm
  • Rễ phát triển (không rễ xoắn)
  • Tuổi cây 50–60 ngày
• Luyện cây:
  • Trước trồng 7 ngày: mở màng, giảm nước/phân
  • Trước trồng 3 ngày: phun KH2PO4 0,1% tăng chống chịu

VII. Xử lý sự cố trong vườn ươm nổi

Vấn đề	Nguyên nhân	Khắc phục
Nảy mầm không đều	Vỏ bọc nứt không đều/nhiệt thấp	Phủ tăng ấm; điều chỉnh thời điểm gieo
Hại mặn	Lớp trắng (muối) bề mặt	Thông gió, giữ ẩm; rửa bằng nước sạch
Rễ xoắn	Gieo quá nông/giá thể chặt	Sâu gieo 0,5 cm; độ chặt vừa phải
Hại do nhỏ giọt	Ngưng tụ trên màng	Dùng màng chống nhỏ giọt; phủ bao dệt trước nảy mầm

Published at: Jul 7, 2025 · Modified at: Sep 12, 2025